ARAB MiGs Vol.1

ARAB MiGs, Volume 1
Autori: Tom Cooper & David Nicolle
Izdavač: Harpia Publishing
ISBN 978-0-9825539-2-3
Jezik pisanja: engleski

Prilog: Miroslav D. Šljivić

Arab MiGs Vol 1 je prva u seriji izdanja vezanih za temu upotrebe čuvenih lovačkih aparata konstrukcionog biroa MiG u arapskim vazduhopovstvima. Do sada je HARPIA PUBLISHING izdala šest knjiga na ovu temu. Vol 1 pokriva period upotrebe MiGova 15 i 17 od 1955. do katastrofe u ratu 1967.

Tom Kuper i Dejvid Nikol, autori ove publikacije, svojski su se potrudili da na svetlo dana iznesu mnoge podatke do kojih su došli višegodišnjim istraživanjima, obavljenim intervjuima sa učesnicima opisanih događaja (pilotima, tehničarima, visokim oficirima). Iako autori predstavljaju „zapadnu istraživačku ekipu“ ni u jednom trenutku se nisu opredeljivali za bilo koju stranu već su, takav je utisak tokom čitanja, uspeli da objekitvno sagledaju raspoložive podatke i na osnovu njih rekonstruišu upotrebu 15-ica i 17-ica u vazduhoplovstvima Alžira, Egipta, Iraka, Maroka i Sirije.
Za sve knjige iz ove serije je karakteristično osetno prisustvo geopolitike koja se provlači kroz celu ispričanu storiju na vrlo čitljiv način počevši od razloga egipatskog okretanja ka Sovjetima i odbacivanje američke ponude, uticaja „Udruženja slobodnih oficira“ na čijem je čelu bio Gamal Abdel Nasser  a svakako vredno pažnje je i vrlo lepo opisano izvođenje „Operacije 105“ te prvih letova iznad Egipta sa čehoslovačkim instruktorima.
Sa druge strane, autori su u potpunosti uspeli da predstave tehničko-tehnološke probleme sa kojima su se suočavali novi vlasnici ovih, za to vreme, vrlo modernih vazduhoplova. Takođe, s obzirom da su arapske zemlje do tada koristile velikim delom britansku tehniku iz Drugog svetskog rata ili mlaznu avijaciju prve generacije (Meteori, Vampiri), prelazak na istočnu tehniku a samim tim i novu „filozofiju“ upotrebe je predstavljao vrlo zahtevno naprezanje.
U knjizi su opisani mnogi vazdušni dueli sa izraelskim kolegama pa nam je tako na uvid dato jedno sasvim novo tumačenje događaja tih burnih zbivanja u bliskoistočnom regionu. Opisi vrlo uspelih korišćenja mamaca tj. vrlo vernih drvenih maketa (naravno, u razmeri 1:1) koje su izradili vešti kairski stolari, pa opisi samog dejstva izraelskih aviona po arapskim aerodromima, odgovorima egipatskih i sirijskih dežurnih para, Suecki rat 1956, egipatska intervencija u Jemenu, Water War pa sve do Junskog rata 1967, čitaoca drže vrlo čvrsto vezanog za ovo štivo.

Posebno slatki zalogaji za maketare predstavljaju dodaci u drugom delu knjige. Tu su predstavljeni uporedno činovi u egipatskom i sirijskom vazduhoplovstvu tokom 50-ih i 60-ih godina, rekonstrukcija evidencijskih brojeva bezmalo svih egipatskih, sirijskih, iračkih i marokanskih MiGova 15 i 17 svih tipova i podtipova koji su korišćeni u arapskim vazduhoplovstvima sa tačnim fabričkim brojem, nazivom proizvođača tj. fabrike, datumom dolaska i ulaska u upotrebu kao i konačnom sudbinom vezanom za imena pilota.
Tu je i lista proverenih vazdušnih pobeda od strane arapskih pilota na 15-icama i 17-icama kao i lista gubitaka sa opisima akcija. Lista svih eskadrila arapskih vazduhoplovstava koje su koristile ove avione daje odličnu osnovu za dalje istraživanje.

Posebno zanimljiv za maketare je Dodatak VII u kojem su detaljno opisane šeme bojenja, fontovi serijskih brojeva i označavanje kao i eskadrilski amblemi alžirskih, egipatskih i iračkih MiGova 15 i 17 u periodu od 1956. do 1967. U ovom delu su i odlični profili u boji koje je uradio Tom Kuper sa detaljnim opisima pojedinih detalja i nazivima boja. Za kraj, Dodatak VIII čine spiskovi maketa po razmerama i setovi dekala koji mogu da se koriste za izradu arapskih MiGova.